چکیده نظام مسائل، فرصت ها و چالش های استان قم
استان قم با وسعتی معادل ١١٢٣٨کیلومتر مربع، دارای طول شرقی حداقل ٤دقیقه و ٥٠درجه و حداکثر ٥٨دقیقه و ٥١درجه و عرض شمالی حداقل ٩دقیقه و ٣٤درجه و حداکثر ١٣دقیقه و ٣٥درجه می‌باشد. استان قم دارای ٥٢ هزار هکتار اراضی زراعی، ١٣٢٧٩هکتار جنگل، ٧٢٣٠١٩هکتار هکتار مرتع می‌باشد. این استان دارای یک شهرستان، ٥بخش، ٦شهر، ٩دهستان و ٣٦١ آبادی (٢٢٤ آبادی دارای سکنه و ١٣٧ آبادی خالی از سکنه) است.
بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ١٣٩٥، جمعیت استان قم ١٢٩٢٢٨٣ نفر (٥١ درصد مرد و ٤٩ درصد زن) است که در مقایسه با سرشماری سال ١٣٩٠، متوسط رشد سالانه جمعیت استان، ٣٣/٢درصد بوده است و از جمعیت استان در سال ١٣٩٥، تعداد ٩٦٣٦٧نفر دارای تابعیت کشور افغانستان هستند. بیشترین جمعیت در سال ١٣٩٥، در گروه سنی ٣٤-٣٠ساله (معادل ٩/١٠درصد جمعیت) بوده است. در سال ١٣٩٥، تعداد ٣٨٣٥٣٢خانوار در استان وجود داشته که ٢/٩٥درصد آن در مناطق شهری و ٨/٤درصد خانوارها در مناطق روستایی استان سکونت داشته‌اند. در این سال میانگین سنی مردان ٦/٢٩سال و زنان ٦/٢٩سال بوده است. در فاصلۀ سال‌های ١٣٩٠ تا ١٣٩٥، ٧٧٨١٣ نفر در استان قم جابه‌جا شده‌اند و یا به خارج از استان و یا خارج از کشور وارد شده‌اند. ٥/٨درصد مهاجران از شهرستان محل سرشماری بوده‌اند و 81/6درصد از شهرستان‌های سایر استان‌ها به استان قم وارد شده‌اند، همچنین ٧/٨درصد از مهاجران از خارج از کشور وارد شده‌اند.
استان قم در مجاورت کویر مرکزی ایران با وسعتی معادل١١٢٤٠کیلومتر مربع (٦/٠درصد مساحت کشور) واقع شده است. این استان از شمال به ورامین و شهر ری از استان تهران، از شرق به استان سمنان، از غرب به ساوه از استان مرکزی و از جنوب به کاشان از استان اصفهان و کویر نمک محدود است. این استان دارای یک حوزۀ انتخابیه و دارای سه نماینده در مجلس شورای اسلامی است.
از جمله مسائل اولویت‌دار آن کمبود منابع آب، ضعف زیرساخت‌های خدمات‌رسانی به زائرین، سهم بالای بافت فرسودۀ شهری، بیکاری، بیابان‌زایی، حاشیه‌نشینی، طلاق، مهاجرپذیری بالا، فرسودگی ماشین‌آلات در بهره‌برداری از معادن و کمبود اراضی مستعد کشاوزی می‌باشد. این استان در یک منطقۀ خشک و نیمه‌خشک واقع شده است و آب و هوای گرم و خشک دارد. جنوب و غرب استان پوشیده از کوه‌های مرتفع است و آب و هوای معتدل دارد. مناطق شرقی، مرکزی و شمالی استان نیز پوشیده از بیابان‌های وسیع است که بزرگترین آنها دشت مسیله است.
عمده ترین مشکلات استان قم شامل موارد زیر می شود که در گزارش پیش رو به آنها پرداخته ایم:
- روند رو به رشد بیابان‌زدایی
- فرسودگی بافت شهری
- ضعف در سیستم دفع فاضلاب شهری
- فرسودگی ماشین‌آلات جهت بهره‌برداری از معادن
- خراب بودن آب‌شیرین‌کن‌های روستاهای منطقه مثل قمرود و جعفریه
- ضعف زیرساخت‌های خدمات‌رسانی به زائران و گردشگران
- ضعف در زیرساخت شهری از جمله نبود حمل و نقل عمومی (اتوبوس)
- حاشیه‌نشینی و رواج تکدی‌گری و افزایش شمار دختران فراری (بیشتر از استان‌های دیگر به این شهر روی می‌آورند.)
- مشکلات سوء مدیریتی کلان در این استان
- بیکاری- ضعف زیرساخت‌های صنعتی و کشاورزی
- مهاجرپذیری بالا
- مواصلاتی و جادهای- راه‌های مواصلاتی بین روستاها و شهر قم
- کم‌آبی (کشاورزی)
- کمبود اراضی مستعد کشاورزی و از بین رفتن کشاورزی
- افزایش آمار طلاق
برای دریافت نسخه الکترونیک یا نسخه چاپی نظام مسائل استان ها با دبیرخانه تماس حاصل فرمایید.