چکیده نظام مسائل، فرصت ها و چالش های استان کردستان

     استان کردستان با مساحت‌ ٢٩هزار کیلومتر مربع‌ (1/7درصد از سطح‌ کشور) رتبۀ‌ هجدهم‌ را در بین‌ استان‌های‌ کشور دارا است‌. کردستان از شمال به‌ استان‌های‌ آذربایجان غربی‌ و زنجان، از جنوب به‌ استان کرمانشاه، از شرق به‌ استان‌های‌ همدان و زنجان و از شرق به‌ کشور عراق محدود است‌. استان کردستان دارای‌ ١٠ شهرستان، ٢٩ شهر، ٣١ بخش‌، ٨٦ دهستان، ١٦٩٧ آبادی‌ دارای‌ سکنه‌ و ١٨٧ آبادی‌ خالی‌ از سکنه‌ است‌. بانه‌، بیجار، سقز، سنندج، دیواندره، کامیاران، قروه، مریوان، سروآباد و دهگلان از مهم‌ترین‌ شهرهای‌ استان می‌باشند. این‌ استان که‌ در دامنه‌ها و دشت‌های‌ پراکندۀ سلسله‌ جبال زاگرس میانی‌ قرار گرفته‌ است‌، دارای‌ جمعیت‌ 1603011 بوده و با پنج‌ حوزۀ انتخابیه‌، ‌ 6 نماینده در مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ دارد‌. سنندج، دیواندره و کامیاران با جمعیت‌ ٦٨٤٢٩٨نفر، بیجار با جمعیت‌٨٩١٦٢نفر، سقز و بانه‌ با جمعیت‌ ٣٨٥١٤١نفر، قروه و دهگلان با جمعیت‌ ٢٠٤٢٠٧نفر، مریوان و سروآباد با جمعیت‌ ٢٤٠٢٠٣نفر، 5 حوزۀ انتخابیۀ‌ استان را تشکیل‌ می‌دهند.

     از جمله‌ مسائل‌ اولویت‌دار آن فقدان زیرساخت‌های‌ مناسب‌ گردشگری‌، سنتی‌ بودن کشاورزی‌، کمبود تعداد بیمارستان و تخت‌ فعال، عدم بهره‌برداری‌ مناسب‌ از مناطق‌ صنعتی‌ و معادن استان است‌.

     براساس آخرین‌ سرشماری‌ عمومی‌ نفوس و مسکن‌ در آبان ١٣٩٥، جمعیت‌ استان برابر با ١٦٠٣٠١١نفر شامل‌ ٧/٥٠درصد مرد و ٣/٤٩درصد زن است‌ که‌ در مقایسه‌ با سرشماری‌ عمومی‌ نفوس و مسکن‌ آبان ١٣٩٠، متوسط‌ رشد سالانۀ‌ جمعیت‌ معادل ٤٢/١درصد بوده است‌. بیشترین‌ جمعیت‌ در سال ١٣٩٥ متعلق‌ به‌ گروه سنی‌ ٢9-٢5 ساله‌ (١/١١درصد جمعیت‌) بوده است‌. در سرشماری‌ سال ١٣٩٥ تعداد ٤٧١٣١٠ خانوار در استان وجود داشته‌ که‌ از این‌ تعداد حدود ٦/٧١درصد در نقاط شهری‌ و ٤/٢٨درصد در نقاط روستایی‌ ساکن‌ بوده‌اند.

     هوای‌ استان در تابستان گرم و زمستان آن سرد می‌باشد. کردستان به‌ دلیل‌ آب و هوای‌ منحصر به‌ فردش پتانسیل‌ بالایی‌ برای‌ جذب گردشگر دارد. این‌ استان با مرز مشترک ٢٢٧کیلومتری‌ با عراق، قابلیت‌ دسترسی‌ سریع‌ به‌ بازارهای‌ دیگر از جمله‌ سوریه‌، ترکیه‌، اردن و کوتاه‌ترین‌ مسیر تا دریای‌ مدیترانه‌ را دارد‌. سه‌ بازارچۀ‌ فعّال مرزی‌ و مرز رسمی‌ باشماق، مریوان و سیرانبند بانه‌ جهت‌ صادرات و واردات کالا از کردستان عراق (با جمعیتی‌ بالغ‌ بر ٥میلیون نفر)، موقعیت‌ اقتصادی‌ مناسبی‌ را برای‌ این‌ استان ایجاد کرده است‌.

عمده ترین مشکلات استان کردستان شامل موارد زیر می شود که در گزارش پیش رو به آنها پرداخته ایم:

  1. کشت سنتی محصولات کشاورزی
  2. مواصلاتی و جاده‌ای، راه‌های جاده‌ای روستایی و بین شهری
  3. عدم بهره‌برداری مناسب از مناطق ویژۀ صنعتی، شهرک‌های صنعتی, معادن و کشاورزی، بیکاری و مهاجرت به دلیل آن
  4. کمبود امکانات بهداشتی- درمانی، کمبود تعداد بیمارستان و تخت فعّال
  5. ضعف زیرساخت گردشگری (هتل، بومگردی)
  6. مشکلات طرح‌های انتقال آب، کم آبی
  7. کمبود صنایع تبدیلی- تکمیلی و فقدان سردخانۀ تکمیل زنجیرۀ تولید در بخش کشاورزی
  8. نادیده گرفتن ظرفیت اقتصادی مرزها و نبود انبار، مشکلات مرزها
  9. عدم بهره‌وری از معادن و خام‌فروشی معادن
  10. ضعف در شبکۀ اینترنت و خطوط تلفن همراه
  11. کمبود امکانات زیرساختی روستایی
  12. بی‌توجهی به ظرفیت پرورش دام در مناطق روستایی
  13. ضعف در شبکۀ گازرسانی
  14. ضعف زیرساخت شهری
  15. تشدید و تخریب شدید مراتع در اثر ساخت‌وسازهای بی‌ضابطه و عدم تناسب تعداد دام و ظرفیت مراتع
  16. کمبود امکانت ورزشی و تفریحی، عدم تکمیل ورزشگاه 22هزار نفری گولان
  17. حاشیه‌نشینی و کاهش امنیت اجتماعی محله‌های نایسر، ننله، فرجه و حسن‌آباد سنندج
  18. عدم اجرای برنامۀ جامع تالاب زریبار مریوان و ضعف برنامه‌های زیست‌محیطی
  19. عدم تکمیل راه‌آهن سنندج- همدان
  20. برداشت غیر مجاز از معدن ساریگونی و نشت سیانور و آرسنیک و مشکلات زیست‌محیطی
  21. عدم تخصیص حق‌آبه از سد ژاوه به روستاها و افت محصولات کشاورزی
  22. ضعف در صدور مجوز مرکز معاینۀ فنّی بیجار و پایانۀ باربری در حسن‌آباد یاسوکند

برای دریافت نسخه الکترونیک یا نسخه چاپی نظام مسائل استان ها با دبیرخانه تماس حاصل فرمایید.